Cụ bà hai lần vinh dự được ôm Bác và hành trình thành kỷ lục gia sưu tầm ảnh Bác

Kỷ lục gia sưu tầm ảnh Bác

Một sáng giữa tháng Mười Hai, sau bữa sáng đạm bạc, bà Nguyễn Thị Nguyệt (82 tuổi, ngụ quận 1, TP.HCM) cẩn trọng mở cánh cửa tủ sắt để lấy ra những cuốn album dày cộm chứa đầy ảnh Bác Hồ. Với tất cả sự cẩn thận, nâng niu, bà nhẹ nhàng đặt cuốn mới nhất, bìa in một tấm ảnh về Bác Hồ mà tôi chưa từng thấy ở bất kỳ tài liệu nào xuống mặt bàn đã được lau chùi sạch sẽ. Mặc cho tôi ngạc nhiên, bà lật giở cuốn album đến trang còn trống rồi cẩn thận nhét tấm ảnh Bác Hồ đã được ép flastic sạch sẽ vào. Bà nói: “Đây là công đoạn cuối của hành trình sưu tầm ảnh về Bác trong hơn 40 năm vừa qua của tôi. Bây giờ, trong tủ này đã có trên 3000 ảnh về Bác rồi”.

Như để giải đáp thắc mắc của PV về nguyên cớ dày công sưu tầm ảnh Bác, bà Nguyệt cho biết, công việc này xuất phát từ lần bà dẫn đứa cháu đi chơi. Khi đến trước trụ sở UBND TP.HCM, thấy bức tượng Bác Hồ, bà chỉ cho cháu bé thấy và nói: “Cháu ơi, đó là Bác Hồ đó”. Tuy nhiên, lúc này, cậu bé chỉ nhìn theo hướng tay của bà với ánh mắt lạ lẫm. Thế rồi, khi đi học mẫu giáo, được nghe cô giáo kể về Bác, cậu bé nhanh nhảu nói: “A con biết rồi. Bác Hồ là một pho tượng”. Câu nói ngây thơ trong sáng ấy bỗng chốc khiến bà trăn trở, suy nghĩ rất nhiều. Bà day dứt bởi khát khao thế hệ tương lai được biết, hiểu nhiều hơn về Bác, về vị lãnh tụ vĩ đại nhưng đầy bình dị, gần gũi với nhân dân.

“Thế là tôi bắt tay vào việc tìm kiếm, sưu tầm ảnh Bác. Tôi săn tìm, lưu giữ ảnh Bác ở mọi nơi tôi đến, tôi có thể tìm thấy. Tôi một mình đạp xe đạp đến các nhà sách, thư viện, lấy số tiền mà tôi tích cóp từ những lần được Nhà nước khen thưởng ra mua sách, báo, tài liệu có ảnh Bác. Tôi cắt ảnh Bác ra từ các bài viết, trang báo, sách cũ… Hằng ngày, tôi luôn lắng nghe, tìm hiểu xem ai có ảnh Bác, tôi đều quyết đến tận nơi để xin chụp, scan lại”, bà chia sẻ. Nói đoạn, bà háo hức, cẩn trọng lấy ra từ một trang album còn thơm mùi hóa chất chống mối mọt “khoe” với tôi. Bà nói, đây là bức ảnh duy nhất ở Việt Nam, ngoài bà không ai có cái thứ hai.

Bà Nguyệt lật giở những trang album chứa ảnh Bác Hồ mà bà dày công sưu tập. (Ảnh: Hà Nguyễn).

Bức ảnh ghi lại hình ảnh một nam thanh niên trong trang phục của nhà Phật, tay cầm y bát. Bà Nguyệt nói, người trong ảnh chính là Bác Hồ. Thời điểm này, Bác đang hoạt động bí mật tại Thái Lan và người chủ của bức ảnh ấy với cơ duyên hiếm có đã có được bức ảnh quý này. Khi nghe bà Nguyệt đang dày công sưu tầm ảnh Bác, người này đã liên hệ tặng lại bức ảnh ấy cho bà. Ngoài ảnh trên, dưới sự giới thiệu của bà, PV đi từ ngạc nhiên này đến ngỡ ngàng khác khi lần đầu được nhìn thấy những bức ảnh, tài liệu, những câu chuyện kể hiếm về cuộc đời, hoạt động cách mạng của Bác. Bà nói với PV rằng, bà không muốn chỉ để những bức ảnh ấy trong tủ sách để bà được cảm thấy luôn bên Bác, gần Bác. Hơn thế, bà muốn những bức ảnh, câu chuyện kể ấy đến gần hơn với mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Thế là bà sắp xếp, gửi cho bảo tàng gần 2000 bức ảnh. Bà luôn mở đầu cuộc trò chuyện của mình với các cán bộ, buổi họp bằng những câu chuyện về Bác. Bà cũng mang những tài liệu ấy đến các trường mẫu giáo, tiểu học rồi say mê kể những mẩu chuyện về Bác cho học sinh nghe.

Vinh dự được tham gia xây dựng Lăng Chủ tịch

Trong tập tài liệu ghi lại quá trình hoạt động thể dục thể thao đầy vinh quang của mình, PV vô tình phát hiện và lập tức bị thu hút bởi những dòng chữ “… tham gia lao động công ích xây dựng Lăng Chủ tịch…”. Hỏi bà, PV được người phụ nữ có thời thanh xuân đáng tự hào kể lại rằng, bà vinh dự được tham gia vào việc xây dựng nơi chăm lo giấc ngủ ngàn thu của Người. Bà Nguyệt kể: “Thời điểm đó, Nhà nước có phong trào phụ nữ ba đảm đang. Tôi vinh dự được chọn là người có đủ yếu tố của phong trào nên cơ quan giới thiệu, đề cử tôi tham gia lao động công ích xây dựng Lăng Chủ tịch”.

“Bảy ngày đầu tiên, tôi chỉ ngồi làm mỗi một việc là rửa những viên đá đặc biệt dùng để trộn bê-tông xây lăng. Đá này có hình vuông nhỏ bằng 2 đầu ngón tay. Đây là loại đá rất đẹp, vuông vức, đều nhau có màu xanh trong như nước biển. Tôi chưa bao giờ thấy loại đá nào đẹp như những viên đá này. Một ngày làm 8 tiếng. Cứ đúng giờ là chúng tôi ngồi vào rửa đá. Năm sau, tôi tiếp tục được cử đi lao động tại lăng. Lúc này, tôi được giao nhiệm vụ đánh bóng 1 viên gạch duy nhất ở gian thứ nhất của lăng. Vào giờ giải lao, tôi “liều mình” đi thăm lăng. Lúc ấy, các kỹ sư người Nga rất nghiêm khắc, không cho công nhân đi lung tung. Nhưng vì tò mò, tôi đánh liều, giả vờ đi lạc để thăm lăng, chiêm ngưỡng công trình mang ý vô cùng thiêng liêng này”, bà Nguyệt tiết lộ thêm.

Đang nói đến những kỷ niệm tại Lăng Chủ tịch, bất chợt một dòng cảm xúc khác mạnh mẽ hơn ùa về khiến bà lặng thinh. Bà đang đắm chìm vào những ký ức đầy vinh dự của mình nên cũng lặng im chờ bà chia sẻ. Ít giây sau, bà nói bà vinh dự được nhiều lần thấy Bác. Thậm chí, khi còn trẻ, bà đã 2 lần được ôm Bác Hồ. Một trong những kỷ niệm theo bà là điều thiêng liêng và đầy tự hào ấy là lúc bà còn nhỏ, đang theo học trường Học sinh miền Nam tại Hải Phòng. Bà kể, Bác có thói quen mỗi lần ra Hải Phòng công tác, Người đều ghé thăm một trường nào đó. Năm 1959, cũng trong dịp ra Hải Phòng, Bác ghé thăm trường Học sinh miền Nam.

Một trong những cuốn album bà Nguyệt vừa thêm ảnh Bác vừa sưu tầm được. (Ảnh: Hà Nguyễn).

“Trưa, Bác tranh thủ ghé thăm trường. Lúc đó, tôi là Thanh niên cờ đỏ đứng trực ngoài cổng. Khi thấy đoàn xe vào cổng, tôi chỉ thấy 1 người. Xe này là xe của ông Bí thư thành uỷ. Xe thứ hai tôi cũng chỉ thấy có mỗi Bác ngồi. Tôi thấy lạ vì Bác không có người bảo vệ bên cạnh. Thấy vậy, khi xe vừa qua cánh cổng, tôi chạy vội đi khoá cổng lại rồi chạy đến mở cửa xe cho Bác. Khi Bác bước ra, tôi ôm chầm lấy Ngườirồi khóc nức nở”, bà nhớ lại. Sau trận khóc vì hạnh phúc trào dâng ấy, bà hướng dẫn Bác đến gặp ban giám hiệu nhà trường. Sau đó, bà được ban giám hiệu cho phép cùng chứng kiến Bác viết lưu niệm.

Bà Nguyệt kể thêm: “Bác bước lên cái bục ở giữa phòng rồi để lên đó rất nhiều kẹo. Thấy vậy, các bạn tôi ngồi hàng ghế đầu đều nhìn Bác cười tươi hạnh phúc. Thấy thế, Bác nhìn xuống hỏi với giọng thân tình: “Các cháu ăn có no không?. Ở dưới đồng thanh đáp: “Dạ có”. Bác lại hỏi: “Ăn có đói không?”, các bạn tôi cũng đáp: “Dạ có”. Nghe câu trả lời rất thật ấy, ai cũng cười. Bác cũng cười rất tươi vì nghe Bác hỏi cái gì, mọi người đều trả lời là có hết. Lần ấy, Bác chỉ nói chuyện khoảng 10 phút nhưng trên đường ray, dưới lòng đường chật kín người dân. Họ đứng đó chỉ để được nghe giọng Bác nói. Họ chờ xe chở Bác đi ra để họ sẽ chạy lại nhìn Bác được gần hơn, thấy Bác rõ hơn”.

“Tôi có kỷ niệm khác là khi ở trường, tôi mặc cái áo đồng phục có cái cổ áo bên nhỏ bên to. Cái áo ấy do chính tay tôi tự may và cũng nhờ Bác mà chúng tôi biết tự may áo cho mình. Khi Bác nghe trường báo cáo mỗi năm, trường thuê người may đồng phục cho hơn 700 học sinh, Bác nghĩ ngay đến việc sẽ dư ra số vải vụn, số tiền thuê người may rất lớn. Ngay sau đó, Bác lệnh cho bà hiệu trưởng trường dạy học sinh tự cắt may đồng phục. Tiền thuê người may trường sẽ dùng để mua máy khâu của Nhà nước với giá rẻ. Lần đó, tôi may xong áo nhưng khi ráp cái cổ áo lại không để ý làm cho cái cổ áo bên to bên nhỏ. Bây giờ, cứ nhìn thấy cái ảnh mặc cáo áo này, tôi lại nhớ Bác da diết”, bà Nguyệt tạm dừng những dòng ký ức của mình bằng nét buồn man mác.